Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0
Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0
Bu belgede sanal konakların sonu belirsiz bir şekilde artışı karşısında Apache httpd sunucusunun nasıl daha verimli kullanılacağı açıklanmıştır.
Amaç Genel Bakış Basit Devingen Sanal Konaklar Sanal Kişisel Sayfalar Sistemi Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak mod_rewrite ile Kurumsal Müşteriler Sistemi mod_rewrite ile Kişisel Sayfalar Sistemi Sanal konaklar için ayrı bir yapılandırma dosyası kullanmak
Burada açıklanan teknikler, httpd.conf dosyanızın
örnekteki gibi, aslında hemen hemen birbirinin aynı çok sayıda
<VirtualHost> bölümü içereceği zaman yapılacaklar ile
ilgilidir.
NameVirtualHost 111.22.33.44
<VirtualHost 111.22.33.44>
ServerName musteri-1.dom
DocumentRoot /siteler/musteri-1.dom/belgeler
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-1.dom/cgi-bin
</VirtualHost>
<VirtualHost 111.22.33.44>
ServerName musteri-2.dom
DocumentRoot /siteler/musteri-2.dom/belgeler
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-2.dom/cgi-bin
</VirtualHost>
# blah blah blah
<VirtualHost 111.22.33.44>
ServerName musteri-N.dom
DocumentRoot /siteler/musteri-N.dom/belgeler
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/musteri-N.dom/cgi-bin
</VirtualHost>
Ana fikir, tüm durağan <VirtualHost>
yapılandırmalarını devingen olarak çalışan tek bir
<VirtualHost> bölümüyle değiştirmektir. Bunun elbette
bazı getirileri olacaktır:
Ana götürüsü ise her sanal konak için ayrı birer günlük dosyasına sahip olamayacak olmanızdır. Öte yandan, dosya tanıtıcılarının sınırlı olması nedeniyle bunu yapmayı zaten istemezsiniz. Günlük kayıtları için bir fifo veya bir boru hattı oluşturmak ve diğer uçta çalışan bir süreç vasıtasıyla günlükleri müşterilere paylaştırmak daha iyidir (ayrıca, bu, istatistikleri toplamanızı da kolaylaştırır).
Bir sanal konak iki bilgiye bakarak belirlenir: IP adresi ve HTTP
isteğindeki Host: başlığının içeriği. Devingen sanal
barındırma tekniği, isteği yerine getirmek için kullanılacak dosya
yoluna bu bilgiyi kendiliğinden girmek esasına dayanır. Bu, Apache 2.0
ile mod_vhost_alias kullanarak oldukça kolay
yapılabileceği gibi mod_rewrite da kullanılabilir. Bu
modüllerin her ikisi de öntanımlı olarak devre dışıdır. Bu tekniği
kullanmak isterseniz Apache’yi yeniden yapılandırıp derleyerek bu iki
modülü etkin duruma getirmeniz gerekir.
Devingen sanal konağı normal bir sanal konak gibi göstermek için bazı
şeyleri ’göstermelik’ olarak yapmak gerekir. Bunlardan en önemlisi,
Apache tarafından göreli URL’lerden normal URL’leri ve benzerlerini
üretmek için kullanılan sunucu ismidir. Sunucu ismi
ServerName yönergesi ile yapılandırılır ve CGI’ler
tarafından SERVER_NAME ortam değişkeni üzerinden
kullanılır. Çalışma anındaki asıl değer UseCanonicalName yönergesi tarafından denetlenir.
UseCanonicalName Off olduğunda sunucu ismi isteğin
Host: başlık alanından elde edilir. UseCanonicalName
DNS belirtilmişse, sunucu ismi, sanal konağın IP adresinden
tersine DNS sorgusu yapılarak elde edilir. Birincisi isme dayalı sanal
konaklar tarafından ikincisi ise IP’ye dayalı sanal konaklar tarafından
kullanılır. Eğer Apache, istekte Host: başlığının olmayışı
veya DNS sorgusunun başarısız olması sebebiyle sunucu ismini elde
edemezse son çare olarak ServerName yönergesinde yazılı
değeri kullanır.
‘Göstermelik’ yapılan şeylerden biri de DocumentRoot
yönergesi ile yapılandırılan belge kök dizini olup CGI’ler tarafından
DOCUMENT_ROOT ortam değişkeni üzerinden kullanılır. Normal
yapılandırmada core modülü tarafından dosya isimlerini
URI’lere eşlerken kullanılır. Fakat sunucu devingen sanal konakları
kullanmak üzere yapılandırıldığında, eşleştirmeyi farklı yollardan yapan
başka bir modül devreye girer (mod_vhost_alias veya
mod_rewrite). DOCUMENT_ROOT ortam değişkenine
değerini atamaktan sorumlu olan bu iki modülden biri kullanılmazsa CGI
veya SSI belgeleri yanlış değerlerle üretilirler.
Yukarıda Amaç bölümünde özetlenen sanal konak
düzenlemesinin mod_vhost_alias kullanarak daha soysal bir
tarzda gerçekleştirilmiş halini içeren httpd.conf bölümü
aşağıdadır.
# sunucu ismini Host: başlığından elde edelim
UseCanonicalName Off
# Bu günlükleme biçiminde ilk alana bakarak
# sanal konak günlükleri ayrıştırılabilir
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog logs/access_log vcommon
# istekleri yerine getirmek için kullanılacak
# dosya isimlerine sunucu ismini ekleyelim
VirtualDocumentRoot /siteler/%0/belgeler
VirtualScriptAlias /siteler/%0/cgi-bin
Bu yapılandırmayı IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanmak isterseniz
UseCanonicalName Off yerine UseCanonicalName
DNS yazmanız yeterlidir. Böylece dosya ismine eklenecek konak
ismi sanal konağın IP adresinden türetilir.
Bu sistem, yukarıdaki yapılandırmanın bir ISS’nin kişisel sayfalar
sunucusuna uyarlanmasından başka bir şey değildir. Biraz daha karmaşık
bir yapılandırma ile dosya isimlerine /home/kullanıcı/
dizinlerini ekleyebiliriz. Farklı olarak her sanal konak için bir tane
değil hepsi için bir tane cgi-bin olacaktır.
# Son bölüm hariç yukarıdaki yapılandırma, burada...
# sunucu ismine eklenecek dosya isimlerini oluşturalım
VirtualDocumentRoot /siteler/%2/belgeler
# ortak cgi-bin dizini
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/
mod_vhost_alias belgesinde daha karmaşık
VirtualDocumentRoot örnekleri vardır.
Daha karmaşık ayarlamalar yaparak Apache’inin normal
<VirtualHost> bölümlerini farklı kitlesel sanal konak
yapılandırmaları için kullanabilirsiniz. Örneğin, bireysel
müşterileriniz için bir IP adresiniz, kurumsal müşterileriniz için de
başka bir IP adresiniz olsun. Her biri için ayrı ayrı sanal konaklar
ayarlamak yerine aşağıdaki gibi bir yapılandırma kullanabilirsiniz:
UseCanonicalName Off
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
<Directory /siteler/kurumsal>
Options FollowSymLinks
AllowOverride All
</Directory>
<Directory /siteler/bireysel>
Options FollowSymLinks
AllowOverride None
</Directory>
<VirtualHost 111.22.33.44>
ServerName kurumsal.iss.dom
CustomLog logs/access_log.kurumsal vcommon
VirtualDocumentRoot /siteler/kurumsal/%0/belgeler
VirtualScriptAlias /siteler/kurumsal/%0/cgi-bin
</VirtualHost>
<VirtualHost 111.22.33.45>
ServerName bireysel.iss.dom
CustomLog logs/access_log.bireysel vcommon
VirtualDocumentRoot /siteler/bireysel/%0/belgeler
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/
</VirtualHost>
İlk örnekte IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanılmak istenirse yapılandırmada neyin nasıl değiştirileceği belirtilmişti. Her istek için ayrı bir DNS sorgusu gerekeceğinden bu başarım düşmesine yol açar. DNS sorgusu ihtiyacını ortadan kaldırmak için, bir çözüm olarak dosya sistemi, konak isimleri yerine IP adreslerine göre düzenlenebilir. Günlük kayıtları da IP adreslerine göre ayrıştırılacak şekilde ayarlanabilir.
# Sunucu ismini IP adresinden ters DNS sorgusu ile elde edelim
UseCanonicalName DNS
# Günlük kayıtları IP adreslerine göre ayrıştırılabilsin
LogFormat "%A %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog logs/access_log vcommon
# dosya isimleri IP adreslerini içersin
VirtualDocumentRootIP /siteler/%0/belgeler
VirtualScriptAliasIP /siteler/%0/cgi-bin
mod_rewrite ile Kurumsal Müşteriler SistemiBuradaki httpd.conf bölümü de ilk
örnekteki gibi elde edilmiştir. İlk yarı, bazı değişiklikler dışında
yukarıdaki örneğe çok benzer. Bu değişiklikler yapılandırmanın
mod_rewrite bölümünün düzgün çalışması ve geriye doğru
uyumluluk için gereklidir. İkinci yarı, asıl işi yapan
mod_rewrite yapılandırmasını içerir.
Biraz uzmanlık gerektiren bazı kısımlar var: Öntanımlı olarak
mod_rewrite diğer (mod_alias, vs. gibi) URI
dönüşüm modüllerinden önce çalışır. Dolayısıyla bu modülleri kullanmak
isterseniz, mod_rewrite’ı bunlara izin verecek şekilde
yapılandırmalısınız. Ayrıca her devingen sanal konağa eşdeğer bir
ScriptAlias yapmak için de biraz büyü yapmak gerekir.
# Sunucu ismini Host: başlığınıdan alalım.
UseCanonicalName Off
# Günlük dosyasından bilgileri ayıklayabilelim.
LogFormat "%{Host}i %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon
CustomLog logs/access_log vcommon
<Directory /siteler/hosts>
# ScriptAlias için yaptıklarımızla CGI betiklerini
# çalışmaya zorlayamayacağımızdan ExecCGI burada gerekli.
Options FollowSymLinks ExecCGI
</Directory>
# İşin zor yanına geldik.
RewriteEngine On
# Host: başlığından elde edilen sunucu isminde harf
# büyüklükleri çeşitli olabilir. Hepsini küçük harf yapalım.
RewriteMap lowercase int:tolower
## önce normal belgelerle anlaşalım:
# Alias /icons/ çalışsın - diğer rumuzlar için yineleyelim
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/
# CGI’ler de çalışsın.
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/
# Biraz da büyü yapalım.
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/belgeler/$1
## Artık CGI’lerle anlaşabiliriz. - Bir MIME türü isteyelim.
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/
RewriteRule ^/(.*)$ /siteler/${lowercase:%{SERVER_NAME}}/cgi-bin/$1 [T=application/x-httpd-cgi]
# Bu kadar!
mod_rewrite ile Kişisel Sayfalar SistemiBurada da ikinci örnekte yaptıklarımızı yapıyoruz.
RewriteEngine on
RewriteMap lowercase int:tolower
# CGI’ler çalışsın.
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/
# konak ismi doğru mu bakalım yoksa RewriteRule çalışmaz.
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^www\.[a-z-]+\.isp\.dom$
# URI’nin başına sanal konak ismini ekleyelim.
# [C], bunu bitirdikten sonra, sonraki rewrite ile devam et demek.
RewriteRule ^(.+) ${lowercase:%{SERVER_NAME}}$1 [C]
# Artık asıl dosya ismini oluşturabiliriz.
RewriteRule ^www\.([a-z-]+)\.isp\.dom/(.*) /home/$1/$2
# Ortak CGI dizinini tanımlayalım.
ScriptAlias /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/
Burada, sanal konak isimlerinden belge kök dizini elde ederken
mod_rewrite modülünün daha gelişkin özelliklerinden
yararlanarak isimleri ayrı bir dosyadan okutacağız. Bu, esnekliği
artırır ama daha karmaşık bir yapılandırma gerekir.
Aşağıdaki içeriğe sahip bir vhost.mapdosyamız olsun:
musteri-1.dom /siteler/kurumsal/1
musteri-2.dom /siteler/kurumsal/2
# ...
musteri-N.dom /siteler/kurumsal/N
httpd.conf dosyamız da şunları içerecektir:
RewriteEngine on
RewriteMap lowercase int:tolower
# Eşlem dosyasını tanımlayalım
RewriteMap vhost txt:/siteler/conf/vhost.map
# Rumuzları yukarıdaki gibi halledelim.
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/icons/
RewriteCond %{REQUEST_URI} !^/cgi-bin/
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$
# Eşlemeyi dosyalar için de yapalım.
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$
RewriteRule ^/(.*)$ %1/belgeler/$1
RewriteCond %{REQUEST_URI} ^/cgi-bin/
RewriteCond ${lowercase:%{SERVER_NAME}} ^(.+)$
RewriteCond ${vhost:%1} ^(/.*)$
RewriteRule ^/(.*)$ %1/cgi-bin/$1